آشنایی با نورثروپ اف-۵ تایگر۲ ایران

به گزارش همشهری آنلاین، نیروی هوایی ارتش  ۱۴۰ فروند اف ۵ تایگر ۲  تا سال ۱۳۵۵ از آمریکا خریداری کرده بود. که پس از جنگ ایران و عراق تعداد زیادی از آن‌ها مستهلک شدند. امروزه در نیروی هوایی ایران ۸۵  فروند اف ۵ ئی و اف ۵ اف عملیاتی هستند.

شرکت نورثروپ در مجموع ۸۴۷ فروند از نسل اول جنگنده‌های اف ۵ (ای، بی و سی) و ۱۳۹۹ فروند از نسل دوم (دی و ئی) را تولید کرد. تعدادی از این هواپیماها هنوز در ارتش‌های مختلف دنیا در حال فعالیت هستند و حتی ارتش آمریکا هم به عنوان یک هواپیمایی آموزشی و تمرینی از آن‌ها استفاده می‌کند. اف-۵ همچنین پایه‌ای برای طراحی تعداد دیگری از جنگنده‌های شرکت نورتروپ شد.

پیشینه

نورثروپ اف-۵ یک هواپیمای جنگنده سبک مافوق صوت نسل سوم آمریکایی تولید شرکت نورثروپ است. اولین مدل این هواپیما با نام نورثروپ اف-۵ ای فریدم فایتر در سال ۱۹۵۹ اولین پرواز خود را انجام داد و از سال ۱۹۶۲ وارد نیروهای مسلح ایالات متحده شد. مدل‌های بی، سی، دی و ئی این هواپیما هم در سال‌های بعد ساخته شدند که مدل‌های دی و ئی به جای «فریدم فایتر» (جنگجوی آزادی) از نام «تایگر» (ببر) استفاده می‌کردند. جنگنده نورثروپ وای‌اف-۱۷ که سپس به جنگنده اف-۱۸ هورنت ارتقا پیدا کرد بر اساس اف-۵ ساخته شد. یک مدل پیشرفته از اف-۵ هم با عنوان اف-۲۰ تایگرشارک به عنوان رقیبی ارزان‌قیمت برای جنگنده‌هایی همچون اف-۱۶ ساخته شد اما هیچ خریداری پیدا نکرد.

بکارگیری در ایران

این هواپیما، بیشتر برای منظورهای تمرینی معلم خلبان و دانشجو به وجود آمده بود که سال‌ها نیز در این نقش باقی‌مانده و خدمت نمود. همچنین، هدف دیگر طراحی این هواپیما، طراحی شکاری جنگنده‌ای با نقش برتری هوایی بود که در مقابل هواپیماهای تازه تولید شده میگ-۲۱ که مشکلاتی را برای بعضی از کشورها ایجاد می‌نمودند، مقاومت نموده و آنان را به خوبی از صحنهٔ نبرد به در کند.

این جنگنده به دلیل وزن فوق‌العاده سبکش، توانایی بسیاری در انجام مانورهای هوایی دارد و به دلیل طراحی ویژه‌اش، هزینهٔ به پرواز درآوردن این جنگنده تقریباً برابر با یک‌سوم هزینهٔ وارد عمل کردن یک جنگندهٔ اف/ای-۱۸ هورنت است.

اف ۵ ئی گونه‌ای بسیار بهبودیافته‌تر و قدرتمندتر است که بعدها طراحی و به کشورهای مختلفی از جمله ایران عرضه شد و این هواپیما، هم‌اکنون نیز در نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران مشغول به خدمت بوده و در طی سال‌های جنگ تحمیلی استفاده‌های گسترده‌ای از آن به عمل آمد. این جنگنده از دو موتور توربوجت جنرال الکتریک J-۸۵ با قدرت ۴٬۰۸۰ پوند تراست استاتیک بهره می‌جوید که این میزان کشش، در نمونهٔ Tiger II افزایش یافته‌است.

حداکثر سرعت این هواپیما حدود ۱٫۴ ماخ یا سرعت صوت بوده و دارای سرعت گشت‌زنی و کروزی معادل ۰٫۹۷ ماخ می‌باشد. همچنین، حداکثر برد این جنگنده حدود ۹۰۰ کیلومتر می‌باشد که این مقدار نیز با افزایش یا کاهش تسلیحات لود شده تغییر می‌یابد. طول این هواپیما حدود ۱۵ متر و فاصلهٔ دو سر بال آن نیز ۵٫۷ متر می‌باشد. این هواپیما در هنگام برخاست قادر است حداکثر وزنی معادل ۹٬۳۰۰ کیلوگرم را با خود به پرواز درآورده و حمل کند. همچنین این هواپیما می‌تواند تعداد ۲ موشک حرارتی کوتاه برد سایدوایندر AIM-۹ را در در دو نوک بال حمل کند در حالی که پنج مقر تسلیحاتی دیگر نیز در زیر بال‌ها و بدنه وجود دارد که انواع بمب‌های خوشه‌ای، موشک‌های هوا به هوای اضافی، تانک‌های بنزین و راکت‌های هدایت نشده می‌تواند در این پایلون‌ها لود یا نصب شود. همچنین این جنگنده، دارای قلاب مخصوص عملیات از روی ناو هواپیمابر نیز هست که امکاناتی گسترده‌تر به آن می‌بخشد.

مشخصات

خدمه: ۱
طول: ۱۴٫۴۵ متر (۴۷ft ۴¾in)
ارتفاع: ۴٫۰۸ متر (۱۳ft ۴½in)
بال: مساحت ۱۷٫۲۸ متر مربع (۱۸۶ ft²)
وزن خالی: ۴٬۳۴۹ کیلوگرم (۹,۵۵۸lb)
وزن بارگیری: ۷٬۱۵۷ کیلوگرم (۱۵,۷۴۵lb)
بیشینه وزن برخاست: ۹٬۳۱۲ کیلوگرم (۲۰,۴۸۶lb)
پیشرانه: ۲× توربوجت J۸۵-GE-۲۱B
نیرو ی خشک: ۱۵٫۵ کیلونیوتن (۳,۵۰۰ lbf) هرکدام
نیرو با پس سوز ۲۲٫۲ کیلو نیوتن (۵,۰۰۰ lbf) هرکدام

عملکرد

سرعت بیشینه: ۱٫۶ ماخ (۹۱۷kn, ۱,۰۶۰mph, ۱,۷۰۰ km/h)
برد: ۱٬۴۰۵ کیلومتر ()
برد ترابری: ۳٬۷۰۰ کیلومتر (۲,۰۱۰nmi,۲,۳۱۰mi)
سقف پروازی: ۱۵٬۸۰۰ متر (۵۱,۸۰۰ ft)
نرخ اوج‌گیری: ۱۷۵ متر بر ثانیه (۳۴,۴۰۰ ft/min)
نسبت بلندکردن به کشیدن: ۱۰

جنگ‌افزار

توپها: ۲×۲۰mm توپ M۳۹A۲ Revolver در دماغه
موشکها: قابلیت حمل چهار تیر موشک حرارتی ایم-۹ سایدوایندر یا چهار تیر موشک فعال راداری ایم-۱۲۰ آمرام و دو تیر موشک هوا به زمین ماوریک
بمب‌ها: قابلیت حمل دو تیر بمب سقوط آزاد ام‌کی۸۲